Crkva Svetog apostola Pavla je izgrađena u okviru vojnog objekta i bila je jedinstvena u svetu u vreme gradnje, a i sada je velika retkost spajanja religije i medicine. To je prva pravoslavna crkva u Petrovaradinu. Doduše, podno Petrovaradinske tvrđave sredinom 19. veka Austro-Ugarska je sagradila kapelu za svoje vojnike pravoslavne veroispovesti. Spominje se 1892., a 1895. godine je zvanično osvećena i posvećena srpskoj svetici Majci Angelini (bivšoj despotici Branković). Prvi vojni sveštenik ove crkvice (od 1894. godine) bio je krušedolski jeromonah i namesnik German Bošković.
Posle ujedinjenja 1918. godine u okviru Vojne bolnice otvorena je veća vojnička crkva. Zgrada nekadašnje električne centrale je 1922. godine adaptirana, a 1927.godine uobličena u crkveno zdanje za potrebe puka vojske Srba, Hrvata i Slovenaca. Iste godine kralj Aleksandar Karađorđević Prvi, crkvi je poklonio bronzano zvono liveno u Kragujevcu . Postoji i interesantna priča o ovom zvonu - posle Drugog svetskog rata, kada je crkvena imovina nacionalizovana, crkva je pretvorena u bolnički magacin. Tada je crkva skroz rasturena. Ono što nisu pobacali i zapalili, rešili su da prodaju. Postoji i svedočanstvo da su tri zvona skinuta sa zvonika i par godina stajala okačena na lipi u porti. Jedan pravoslavni sveštenik iz Vladimiraca kraj Šapca koji se lečio u Vojnoj bolnici, otkupio je ta zvona pa i ono dobijeno od kralja Aleksandra, za koje je dao 10 litara rakije, jedno jagnje i jedno prase. Zvona su stavljena na crkvu u Vladimircima. Četrdeset godina kasnije petrovaradinski sveštenik prota Boža Sovilj, odlazi na sahranu jedne parohijanke koja se udala u Vladimirce. Kada je povorka prolazila, zvona su zvonila, a prota je pitao sveštenika ko im je lio zvona jer imaju lep zvuk. Dobio je odgovor da su iz Petrovaradina, a kada se prota popeo u zvonik i obrisao prašinu sa jednog zvona video je natpis: "Srpskom pravoslavnom narodu Petrovaradina pri hramu Vavedenja Presvete Bogorodice, na dar, kralj Aleksandar Prvi". I tako, po istoj ceni, ovo zvono je vraćeno u crkvu Svetog apostola Pavla u Petrovaradinu.
Kao objekat u kojem su godinama čuvani lekovi i medicinska oprema, ovo crkveno zdanje je dobilo centralno grejanje i tako 1990. godine bilo jedini duhovni hram na prostoru čitave tadašnje Jugoslavije sa, na ovaj način, obezbeđenim grejanjem.
Crkva Svetog apostola Pavla obnovljena je 1993. godine i tada je ponovo postala bogomolja.
Još jedna neobičnost. U kapeli ove crkve nalazi se ikona Fruškogorske Bogorodice sa jedinstvenim likom Bogorodice i malog Isusa koji je tamnoput i kovrdžav.
Pažnju i vernika i turista privuku i dve skulpture u bronzi koje se nalaze na ulazu u crkvu. Jedno je statua vojnika, a drugo pravoslavnog sveštenika.
Srpski patrijarh Pavle odlikovao je Vojno-medicinski centar 1998. godine ordenom Svetog Save prvog stepena.
Crkva Svetog apostola Pavla obnovljena je 1993. godine i tada je ponovo postala bogomolja.
Još jedna neobičnost. U kapeli ove crkve nalazi se ikona Fruškogorske Bogorodice sa jedinstvenim likom Bogorodice i malog Isusa koji je tamnoput i kovrdžav.
Pažnju i vernika i turista privuku i dve skulpture u bronzi koje se nalaze na ulazu u crkvu. Jedno je statua vojnika, a drugo pravoslavnog sveštenika.
Srpski patrijarh Pavle odlikovao je Vojno-medicinski centar 1998. godine ordenom Svetog Save prvog stepena.
Osveštao ju je patrijarh Dimitrije Pavlović.
Ikonostas je izradio Vasa Eškićević (1867-1933), rodom iz Iriga, slikar Prve srpske akademije (učenik ruskog slikara Rjepina). Vojska je crkvu vratila Sremskoj eparhiji 1990, a na dan Svetog mučenika Ignjatija 1991.godine hram je osvešten i posvećen svetom apostolu Pavlu.
Treba spomenuti i da su tadašnje komunističke vlasti htele da ovaj hram pretvore u javni toalet, a jedini koji su se tome suprotstavili su radnici bolnice Julija Galanji (mađarica) i Janko Melek (slovak) i episkop sremski Vasilije te je crkva vraćena prvobitnoj nameni.
Kumovi ovog hrama su bili Lenka i njen brat Gedeon Dunđerski.
06.10.2022.
Нема коментара:
Постави коментар