poNEŠTOzaSVAKOG: Inđija

Inđija je jedna od manjih opština Sremu, u Vojvodini, čija teritorija zahvata južne obronke Fruške Gore. Spada u jednu od najrazvijenijih opština Srbije u kojoj dominira industrija, poljoprivreda, trgovina i u poslednje vreme turizam.

Postoje tri predanja o tome kako je Inđija dobila ime. Prva je da ime vodi poreklo od latinske reči indigena što znači urođenik, domorodac. Druga verzija, da je nastala od turske imenice ićindija, koja označava popodnevnu molitvu. Treća verzija smatra da je ranije Inđija bilo žensko ime i da je naselje dobilo naziv po lepoj devojci koja je živela u njemu.
Iako naseljenost teritorije opštine datira iz praistorije, prvi pisani podaci o samom naselju Inđija potiču iz sredine XV veka.
U ataru naselja Inđija pronađen je kip boga Atlasa, ali detaljnija istraživanja nisu rađena. Prvi pomen Inđije je iz 1455. godine kao posed mađarske plemićke porodice Šuljok de Lekče. Selo je opstalo i posle turskog osvajanja Srema (1521-1526) što nam dokazuje turski defter za Srem iz 1596. godine kada se pominje da Inđiju čine 23 kuće i udovički dom. Posle toga o naselju Inđija nema podataka sve do početka 18. veka. Zna se da je posle mira u Sremskim Karlovcima 1699. godine ostala pod turskom vlašću sve do 1718. godine, kada Habzburška monarhija Požarevačkim mirom oslobađa ne samo teritorije do Save i Dunava već i severne krajeve centralne Srbije. Ali mir nije značio napredak Inđije. Iz nepoznatih razloga selo je raseljeno pre kraja rata. Od tada je postojalo samo kao pustara koja je bila pod upravom Komorskog provizirata u Petrovaradinu. Godine 1728. Inđija prelazi u ruke grofova Pejačevića. Pošto je bila pogodna za napasanje stoke pustara Inđija je izdavana u zakup prvo opštini Beška, a kasnije bogatim trgovcima iz Beške. Tako je narednih skoro trideset godina Inđija služila kao ispaša za stoku koju su posedovali Beščani.
Teritorijalnom reorganizacijom monarhije i uspostavljanjem Vojne Krajine grof Pejačević je ostao bez velikog dela svog spahiluka, pa je zbog toga bio zainteresovan da naseli pustare u svom vlasništvu. Zato je Inđija ponovo naseljena 1746. godine. Naseljenici su došli iz Beške i sela Patke. Sve do dvadesetih godina 19. veka stanovnici su bili Srbi. Već 1754. godine zidaju crkvu posvećenu Vavedenju Presvete Bogorodice koju 1766. godine mitropolit Pavle Nenadović osvećuje. Sveštenici su više od jednog veka bili iz porodice Anđelić. Prema predanju Vavedenje Bogorodice predstavlja ulazak Marije u hram, jer se kao trogodišnja devojčica zaklela na večno devičanstvo. Zavet Bogu su dali njeni roditelji Joakim i Ana, koji su u poznim godinama izmolili od Boga potomstvo. Ovaj praznik naročito poštuju žene koje ne mogu da imaju decu i majke koje mole zaštitu za decu od Bogorodice. Predstavlja baroknu građevinu sa bogato ukrašenom fasadom. Zidana je u duhu srednjovekovne tradicije, odnosno Raške graditeljske škole.
Inđinčani su se bavili u početku više stočarstvom, a manje zemljoradnjom. Vremenom, stočni fond u Inđiji se smanjio, što ukazuje na to da je zemljoradnja preuzela primat nad stočarstvom.
Već 1825. godine Inđija je uzdignuta na rang varošice jer je stekla pravo održavanja vašara. Taj vašar se održavao svake godine 2. jula. A zbog naseljavanja Nemaca povećao se i broj zanatlija tako da je 1845. godine država dala inđijskim zanatlijama cehovsku privilegiju.
Događaji u revolucionarnoj 1848. godini nisi zaobišli ni Inđiju. Srbi iz Inđije su poslali svog predstavnika na Majsku skupštinu. Inđinčani su uspeli da sačuvaju imanja svojih komšija Nemaca od ratom nadahnutih graničara, ali ubrzo su se odnosi pogoršali jer su Nemci podržavali vladu i nisu hteli da stanu na stranu Srba. U Inđiji sukob se sveo na proterivanje beležnika Balroga koji je uz pomoć Nemaca ostao, dok su Srbi želeli da ga proteraju optužujući ga za ugnjetavanje. Sukob oko beležnika je trajao sve do kraja revolucije u Ugarskoj kada je pobedu odnela vladina stranka.
Od tada pa do kraja veka Srbi se konstantno iseljavaju iz mesta, sve do dolaska sveštenika Radoslava Markovića, koji je uspeo to da spreči i Srbe ekonomski ozdravi i ojača. Njegovim organizovanjem prve zemljoradničke zadruge u Austrougarskoj monarhiji 1897. godine sprečio je dalje iseljavanje Srba. Oni su počeli i ekonomski da napreduju i polako su sustizali svoje komšije Nemce. Zalaganjem parohijskog sveštenika 27. septembra 1905. godine osnovano je Sokolsko društvo u Inđiji. Prota Marković je postao njegov prvi predsednik, a omladina je vežbala u dvorištu crkve. 1883. godine otvorena je železnička stanica i voz je saobraćao na relaciji Budimpešta-Novi Sad-Zemun i Zagreb-Šid-Sremska Mitrovica-Inđija. To je uslovilo i dalji ekonomski razvoj samog grada. Pored stanice su otvoreni brojni hoteli, a sama Inđija je postala jedno od važnijih centara za remont vagona u ovom delu carsko – kraljevskih zemalja.
Krajem devetnaestog veka, usled znatnog porasta broja stanovnika mlinovi u Inđiji više nisu mogli da podmire potrebe s obzirom na to da su ih tada još uvek pokretali konji. Izgradnja pruge kroz Inđiju, prema pisanju Antona Lukića, zainteresovala je firme investitore iz drugih gradova, pa je 1890. godine "Straser i Kenig" iz Budimpešte izgradio Veliki mlin, koji je u to vreme po kapacitetu bio jedan od najvećih u ovom delu Evrope. Nalazi se uz železničku stanicu, čime su znatno olakšani utovar i istovar vagona. Mlin je preživeo tri požara: 1904, 1915. i 1944. godine. Posle svakog je obnovljen, a 1945. godine i proširen. Danas je na žalost samo još jedna u nizu zgrada ostavljenih da propadaju.
Rimokatolička crkva Svetog Petra se nalazi u centru i posvećena je Svetom Petru jednom od dvanaest apostola. Građena je u periodu od 1867. do 1872. godine, predstavlja jednobrodnu građevinu sa polukružnom apsidom na južnoj strani i zvonikom na severnoj. Sakristija je dodata uz zapadni zid.
Kuća Vojnovića predstavlja reprezentativan primer neoklasicističke arhitekture nastale krajem 19. veka u Inđiji. Kao porodičnu imovinu Đorđe Vojnović je prizemnu kuću zajedno sa dragocenom zbirkom umetničkih slika i predmeta nekoliko meseci pre svoje smrti krajem 1974. godine testamentom ostavio na korišćenje Opštini Inđija. Objekat je 1976. godineod strane Zavoda za zaštitu spomenika kulture Sremska Mitrovica i zvanično proglašen spomenikom kulture od značaja za opštinu Inđija. Galerija Kuće Vojnovića postaje prepoznatljiva na kulturnoj mapi regiona kao galerijski prostor. Đorđe Vojnović (1888 — 1975) bio je znameniti veleposednik koji je u periodu između dva svetska rata dao značajan doprinos razvoju Inđije. Jedan je od najzaslužnijih za izgradnju Sokolskog doma (danas zgrada Kulturnog centra Inđija). Svoju kuću je pred samu smrt dao na korišćenje opštini Inđija, a zbirku od 6.000 knjiga je poklonio gradskoj biblioteci u Inđiji kao legat. Danas se u njegovoj kući nalazi gradska galerija, vinski podrum u kojem je otvorena prva vinoteka i spomen-soba posvećena Đorđu Vojnoviću sa autentičnim nameštajem iz 19. veka.
„BIG Fashion park” autlet centra Inđija, koji se nalazi nadomak auto-puta E-75. Autlet raspolaže sa preko 35 prodavnica, 1 restoranom, 1 barom, 1 igraonicom i 1 menjačnicom, kao i prostranim parkingom. Ovaj trgovinski centar je interesantan i po svom izgledu koji podseća na zamak.
Sportsko-rekreativna zona grada smeštena je na samom ulasku u Inđiju iz pravca Novog Sada. Ovaj deo grada, koga čine gradski bazen, malo jezerce tzv. Barica, spomenik Milunki Savić, mini zoo park Koki, nova hala i prostor za sportove poznatiji pod nazivom Leje, najposećeniji je tokom leta. U ovom delu grada mesto je našlo i muzej pod otvorenim nebom, odnosno keltsko naselje. Njegova izgradnja je započeta 2012. godine, a zvanično je otvoren 2021. godine i ima za cilj formiranje turističke atrakcije koja inače nedostaje samom gradu. Projekat je kompleks u vidu naselja ograđenog drvenom ogradom, koje obuhvata nekoliko tipova keltskih kuća, zanatskih radionica, prateće elemente imanja na otvorenom...Veoma interesantno izgleda , te ima puno posetilaca, naročito tokom leta.
Bogatstvo Inđije je i činjenica da se na teritoriji opštine nalazi devet velikih i čak 20 manjih vinarija.
Nie ni čudno onda što je početkom 2008. godine magazin „Fajnenšel tajmz (Financial Times)“ dodelio je nagradu opštini Inđija i svrstao je na listu 25 najboljih evropskih destinacija za strana ulaganja.